De Nederlandse wet opent voor buitenlands belastingplichtigen, zoals inwoners van België, de mogelijkheid te kiezen voor fictieve binnenlandse belastingplicht (hierna: de keuzeregeling). In eerdere uitgaven van het NederBelgischMagazine hebben wij al diverse keren aandacht besteed aan deze regeling. Tevens is hierbij stilgestaan bij de nadelen die aan deze regeling verbonden zijn, zoals de sanctieregeling en de inhaalregeling. Dit zijn echter niet de enige nadelen die zich kunnen voordoen. Wat vaak wordt vergeten is dat de keuzeregeling in bepaalde situaties ook tot een hogere belastingheffing in Nederland kan leiden. Hieronder zullen wij dit nader toelichten.
Hoofdlijnen keuzeregeling
Met behulp van de keuzeregeling geeft u als belastingplichtige aan op welke wijze u uw inkomen in de Nederlandse belastingheffing wil laten betrekken. De keuze houdt in dat u als inwoner van België in Nederland belastingplichtig wordt geacht te zijn, alsof u er woont. Een dergelijke keuze kan voordelig zijn, aangezien een binnenlands belastingplichtige recht heeft op een aantal belastingfaciliteiten waarop een buitenlands belastingplichtige geen recht heeft. Zo kunt u als inwoner van België als gevolg van de keuzeregeling bijvoorbeeld in aanmerking komen voor het belastingdeel van alle heffingskortingen, de persoonsgebonden aftrek (zoals bijvoorbeeld aftrek van ziektekosten), de aftrek van uitgaven voor inkomensvoorzieningen (zoals bijvoorbeeld lijfrentepremieaftrek) én de mogelijkheid tot aftrek van hypotheekrente van de in België gelegen woning. Dit laatste punt is doorgaans de voornaamste reden om gebruik te maken van de keuzeregeling.
Het keuzerecht betekent overigens niet dat u kunt kiezen in welk land u uw belasting betaalt. Dit wordt bepaald door het belastingverdrag, wat van hogere orde is dan de nationale belastingwetten van beide landen. De keuze geldt uitsluitend voor de Nederlandse belastingheffing en heeft geen effect op de Belgische belastingheffing.
Nadelen keuzeregeling
Aan de keuzeregeling zijn echter wel een tweetal belangrijke nadelen verbonden. Zo worden op het moment dat u niet meer kiest voor de fictieve binnenlandse belastingplicht, terwijl deze keuzemogelijkheid wel aanwezig is, in het jaar voorafgaand aan het stoppen met kiezen de voordelen van de acht voorafgaande jaren in één keer teruggenomen (de sanctieregeling). Deze terugname vindt plaats tegen het progressieve tarief van box 1 van maximaal 52%. Verder leidt de keuzeregeling in heel veel gevallen tot problemen bij het bereiken van de 65-jarige leeftijd, met name in de situatie dat dan een pensioen en/of een AOW uitkering uit Nederland wordt ontvangen. Voordat Nederland aftrek ter voorkoming van dubbele belasting verleent, wil zij eerst het genoten voordeel uit het verleden verrekenen. Totdat deze verrekening voltooid is, treedt er dan vaak dubbele heffing op, aangezien Nederland en België beide deze uitkeringen in de heffing betrekken (de inhaalregeling).
Overige ‘nadelen’
De sanctie en de inhaalregeling zijn de meest bekende nadelen die aan de keuzeregeling verbonden zijn. Deze nadelige regelingen komen met name aan de orde bij wijziging van de inkomenspositie van de belastingplichtige, zoals bijvoorbeeld bij pensionering.
Indien u niet opteert voor de keuzeregeling mag de Nederlandse inkomstenbelasting alleen berekend worden over de inkomsten waarover Nederland belasting mag heffen (toegewezen door het belastingverdrag). Bij deze belastingberekening worden de inkomsten waarvan het belastingverdrag het heffingsrecht toewijst aan België buiten beschouwing gelaten, zodat hierover in Nederland ook geen aftrek ter voorkoming van dubbele belasting verleend hoeft te worden. Dit is een essentieel verschil met de wijze hoe het een en ander bij toepassing van de keuzeregeling verloopt, wat hierna ook in een cijfervoorbeeld duidelijk gemaakt zal worden.
Een gevolg van de keuzeregeling is dat u als inwoner van België uw gehele wereldinkomen in de Nederlandse aangifte moet opnemen. Vervolgens dient u in de Nederlandse aangifte te vermelden welke inkomsten op grond van het belastingverdrag tussen Nederland en België aan het woonland (België) zijn toegewezen. Hierbij dient u zowel de positieve als de negatieve inkomsten te vermelden. Voorbeelden van positieve Belgische inkomsten zijn loon uit dienstbetrekking in België, maar ook bijvoorbeeld een WW-, AOW-, of een pensioenuitkering uit Nederland. Bij negatieve inkomsten kan men bijvoorbeeld denken aan de hypotheekrenteaftrek in verband met de in België gelegen eigen woning.
In de situatie dat u inkomsten geniet, waarvan op grond van het belastingverdrag het heffingsrecht aan het woonland (België) is toegewezen, zal Nederland voorkoming van dubbele belasting verlenen waarbij rekening wordt gehouden met het zogenoemde progressievoorbehoud. Dit wil zeggen dat Nederland bij de berekening van de verschuldigde belasting rekening houdt met bestanddelen van het inkomen waarover Nederland op grond van het belastingverdrag niet mag heffen. Nederland zal op grond van deze methode eerst de belastingheffing berekenen over het totale wereldinkomen. Vervolgens wordt een voorkoming van dubbele belasting verleend voor de inkomsten die op grond van het belastingverdrag in België belast zijn. Bij de voorkoming wordt de over het wereldinkomen berekende Nederlandse inkomstenbelasting evenredig toegerekend aan de in België belaste inkomsten. In feite heeft deze berekeningsmethode tot gevolg dat voorkoming wordt verleend tegen het gemiddelde Nederlandse tarief.
Deze berekeningsmethode kan er voor zorgen dat toepassing van de keuzeregeling tot een hogere belastingheffing in Nederland leidt. Het effectieve Nederlandse belastingtarief kan namelijk als gevolg van het progressievoorbehoud hoger zijn dan het belastingtarief dat zou gelden als u niet kiest. Dit kan het best met een cijfervoorbeeld worden verduidelijkt. In het cijfervoorbeeld zijn wij uitgegaan van een persoon die in Nederland niet verplicht verzekerd is voor de volksverzekeringen.
Cijfervoorbeeld
Totaal belastbare inkomsten uit Nederland € 50.000
Waarvan belastbaar in Nederland:
Overheidspensioen € 30.000
Waarvan belastbaar in België:
AOW-uitkering € 9.000
Overige pensioenuitkeringen € 11.000
De belastingheffing in Nederland verloopt dan als volgt:
Niet kiezen Wel kiezen
Totaal belastbaar inkomen € 30.000 € 50.000
Totaal belastingheffing € 1.579 € 5.773
Het totaal aan belastingheffing bedraagt bij wel kiezen € 5.773. Dit is na toepassing van de vermindering ter voorkoming van dubbele belasting wegens de keuze voor fictieve binnenlandse belastingplicht. In totaal levert de keuzeregeling in dit voorbeeld dus een nadeel op van € 4.194, zodat de keuzeregeling in dit voorbeeld tot een hogere belastingheffing in Nederland leidt dan in de situatie dat niet wordt gekozen voor fictieve binnenlandse belastingplicht. Dit wordt, zoals hierboven weergegeven, veroorzaakt doordat als gevolg van de keuzeregeling in Nederland de te betalen belasting op een andere manier wordt berekend, met name omdat bij de berekening van de voorkoming van dubbele belasting rekening wordt gehouden met het zogenoemde progressievoorbehoud.
Indien u gebruik wenst te maken van de keuzeregeling adviseren wij u dan ook vooraf te berekenen wat hiervan de consequenties in uw specifieke situatie zijn. Uiteraard dient u hierbij eveneens rekening te houden met de gevolgen van de sanctie- en inhaalregeling.
hits=2= / id=1574=