Werken in Maastricht heeft zo zijn voordelen: de oudste stad van Nederland, met prachtige restaurants, winkels en een magnifieke ligging langs de Maas, ligt op steenworp afstand van de Belgische en Duitse landsgrenzen.
Dat laatste maakt ons werk extra bijzonder. Dagelijks bezoeken voormalige landgenoten ons kantoor, nadat zij Nederland om fiscale redenen verlieten of om meer woning voor minder geld te krijgen. Vaak wordt gevraagd wat wij als Nederlandse notaris eigenlijk nog voor buitenlandse Nederlanders kunnen betekenen.
Of ik even een paar regels in hun testament konden aanpassen, vroeg de man, terwijl zijn echtgenote een dikke stoflaag van de akten blies. Dertig jaar geleden waren ze voor het laatst bij hun notaris in Voorschoten geweest, waar alles goed voor hen was geregeld. Sindsdien lagen de testamenten veilig opborgen in hun kluis, die inmiddels met hen was meeverhuisd naar de huidige woning in het Belgische Schilde.
“We lazen ergens dat er iets met Belgische successiebelasting verandert, dus zet maar in ons testament dat we gewoon voor Nederlands recht kiezen”, zei de man. Ik bevestigde hen dat de Belgische successiewet sinds 1 januari is aangepast, maar legde uit dat successietarieven ongewijzigd zijn. Dat in die dertig jaar het Nederlands erfrecht volledig was gewijzigd, Belgische wetgeving hun testament kon aantasten en Belgisch successierecht, ondanks een rechtskeuze voor Nederlands recht, gewoon van toepassing blijft, was hen ontgaan.
‘Bovendien’, vervolgde ik, ‘moet er rekening mee worden gehouden dat per 1 januari successierechten door de Vlaamse overheid worden geïnd. Vanaf nu worden alle successieaangiften afgewikkeld door de centrale registratiedienst in Aalst, zodat ook de typisch Nederlandse testamenten niet meer door een lokale Belastinginspecteur in de grensstreek beoordeeld, die hier specifieke ervaring mee had en dit vaak gunstig interpreteerde. Het is nu nog maar de vraag of zij de gehele vrijstelling van de gezinswoning toepassen bij een Nederlands langstlevendetestament, zoals veel inspecteurs in de grensregio deden.’
Ik rekende het echtpaar voor wat dit voor de Belgische successieheffing kon betekenen. Toen ik het bedrag liet zien trok de man wit weg. ‘Stelletje struikrovers’, brieste hij, ‘hiervoor ben ik niet naar België verhuisd!’ Nadat ik hem uitlegde dat hij het probleem met een specifiek legaat in een nieuw testament in de kiem konden smoren, kalmeerde hij.
Langzaam ontstond een glimlach op het gezicht van de vrouw. ‘Kom Gerard’ zei ze. ‘Laat de notaris dit voor ons regelen. Wij gaan naar de Stokstraat’. ‘Tja’, lachte ik , ‘dat is natuurlijk ook een goede manier om successierecht te besparen…’
hits=94= / id=3770=