Na meer dan 25 jaar argumenteren achter de schermen zijn de Stichting Vlamingen in de Wereld en Union Francophone des Belges à l’Etranger heel erg opgetogen met het opheffen van de wet inzake het verlies van de Belgische nationaliteit bij het vrijwillig aannemen van een andere nationaliteit. Het dossier kwam in een stroomversnelling na een gemeenschappelijk seminarie op 9 mei 2005 in Brussel. VIW had een exclusief interview met de bevoegde Minister van Justitie, Laurette Onkelinx (bevoegd voor dit dossier tijdens de legislatuur 2003-2007).
De dubbele nationaliteit voor landgenoten in het buitenland behoort tot de mogelijkheid. Wanneer verwacht u dat de eerste Belg ten gevolge van deze nieuwe wetgeving de dubbele nationaliteit zal dragen?
Laurette Onkelinx: Het uitvoeringsbesluit verscheen op 10 mei l.l. in het Belgisch Staatsblad. Om de Belgische ambassades en consulaten in de wereld te informeren, zal de dubbele nationaliteit in werking treden op 10 juni 2007 voor wat betreft een aantal nationaliteiten: het betreft de onderdanen van de Staten die geen partij zijn bij het Verdrag de Raad van Europa over plurinationaliteit van 1963. Voor de Staten die wel partij zijn bij deze Conventie (Oostenrijk, Denemarken, Frankrijk, Ierland, Italië, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Spanje en het Verenigd Koninkrijk) zal het koninklijk besluit van toepassing worden één jaar na de opzegging door België van het Verdrag. Volgens mijn informatie zegde onze ambassadeur in Straatsburg dit Verdrag op 27 april j.l. op en het werd geregistreerd op 30 april bij de Raad van Europa. Het is dus één jaar na deze laatste datum dat de dubbele nationaliteit in werking treedt voor de tien betrokken nationaliteiten.
Welke waren de redenen dat dit dossier zo lang aansleepte?
Onkelinx: We waren gebonden door het Verdrag van de Raad van Europa van 1963, waarover ik het net had, waarvan het Eerste Hoofdstuk tot doel had om de gevallen van meervoudige nationaliteit te beperken. Ik bespaar u de details, maar kort samengevat kwam het erop neer dat we het akkoord moesten hebben van alle Staten die partij waren bij dit Verdrag om het te kunnen opzeggen. Van zodra wij de verzekering kregen van de laatste van deze Staten (Luxemburg), dat eerder zijn akkoord niet had gegeven, dat het toch zou instemmen, hebben wij het wetgevend proces opgestart. Dat kwam ten einde op 27 december jl. Maar we konden het uitvoeringsbesluit niet nemen voordat het akkoord van Luxemburg werd geacteerd bij de Raad van Europa. Toen dit was gebeurd, hebben wij eindelijk het Hoofdstuk I kunnen opzeggen. Het lijkt allemaal relatief eenvoudig, maar ik kan u zeggen dat het een moeilijk en zwaar parcours is geweest. Er waren veel obstakels, maar ik heb ook kunnen rekenen op mannen en vrouwen van zeer goede wil. En ik wil mij vooral die goede wil herinneren.
“Het is niet omdat op een zeker moment in uw leven de omstandigheden
u deden kiezen voor een andere nationaliteit, dat u geen Belg meer bent.”
Welke ziet u persoonlijk als voordelen voor het bezitten van de dubbele nationaliteit?
Onkelinx: Deze dubbele nationaliteit maakt in de eerste plaats een betere integratie mogelijk van onze uitgeweken landgenoten in het land waar ze leven: de mogelijkheid om de nationaliteit te verwerven van het land waar men zich gevestigd heeft, zonder de Belgische nationaliteit te verliezen, maakt het mogelijk om deze stap zonder te veel aarzeling te zetten. En het is bekend dat het feit dat men de nationaliteit niet heeft van het land waar men leeft, in bepaalde landen een belangrijk obstakel is voor de professionele loopbaan of voor de aankoop van onroerend goed. Egoïstischer gesteld, zou ik zeggen dat de dubbele nationaliteit het voor België mogelijk maakt dat men de nationaliteit kan behouden voor de talrijke talentrijke mensen die ons land in het buitenland telt. Hoeveel van onze landgenoten hebben in het buitenland geen briljante carrière gemaakt? Het is belangrijk dat deze mensen zich ook nog onder onze vlag kunnen scharen, veeleer dan alleen onder die van het land naar waar ze uitgeweken zijn. Het is meer bepaald ook een manier om aan onze in het buitenland verblijvende landgenoten te zeggen: “Het is niet omdat op een zeker moment in uw leven de omstandigheden u deden kiezen voor een andere nationaliteit, dat u geen Belg meer bent.” Ik weet dat veel Belgen in het buitenland nog zeer gehecht zijn aan hun oorspronkelijke vaderland en ik denk dus dat het essentieel is om het te zeggen: de wet over de dubbele nationaliteit was een strijd voor opneming en tegen uitsluiting.
Vandaag is het zo dat een pasgeborene van een gemengd koppel in het buitenland sowieso tot de leeftijd van 18 jaar de dubbele nationaliteit draagt. Zal hij of zij op 18-jarige leeftijd automatisch de dubbele nationaliteit behouden of moet daar specifiek voor gekozen worden?
Onkelinx: Het is tegelijk iets eenvoudiger en iets moeilijker dan dat: voorheen duldde België reeds de dubbele nationaliteit, wanneer die nationaliteiten van rechtswege werden verworven (bijvoorbeeld een kind dat in de Verenigde Staten werd geboren uit Belgische ouders, die zelf in België geboren zijn). Maar dat kind was alleen Belg voor België en dit voor of na de leeftijd van 18 jaar. In tegenstelling met hetgeen men soms hoorde vertellen, werden de Belgen niet door België voor de keuze geplaatst om te kiezen voor de Belgische of voor een andere nationaliteit. De wet voorzag daarentegen het verlies van de Belgische nationaliteit wanneer een Belg vrijwillig een buitenlandse nationaliteit aannam. De nieuwe wet schaft dit dus af.
Zijn er combinaties van nationaliteiten die niet mogelijk zullen zijn? Met landen waarmee geen overeenkomst bestaat?
Onkelinx: Neen, het nieuwe mechanisme beperkt zich tot het wegwerken van een reden om de nationaliteit te verliezen, namelijk via het vrijwillig verwerven van een vreemde nationaliteit. Deze bepaling verdwijnt gewoon uit het Wetboek. Dit gezegd zijnde en zoals ik voorheen uitlegde, zal de nieuwe bepaling pas binnen ongeveer één jaar in voege zijn voor bepaalde nationaliteiten.
Meervoudige versus dubbele nationaliteit. Kan een kind geboren in Canada uit een Belgische vader en een Mexicaanse moeder aanspraak maken op de Canadese, Belgische en Mexicaanse nationaliteit?
Onkelinx: Waarom niet, Indien de nationale wetten de toekenning van hun nationaliteit aan het kind voorzien? Men mag echter niet vergeten dat de nieuwe wet niets verandert aan dit schoolvoorbeeld: dat was reeds mogelijk. De nieuwe wet schakelt in feite het verlies van de nationaliteit uit wegens het vrijwillig verwerven van een andere nationaliteit. In het geval dat u aanhaalt, betreft het een verwerving “van rechtswege”: de pasgeboren baby bezit meerdere nationaliteiten, zonder iets anders te doen dan te worden geboren. Reeds voor de goedkeuring van de nieuwe wet mocht dit kind krachtens de Belgische wet zijn Belgische nationaliteit behouden, ongeacht het aantal andere nationaliteiten dat het van rechtswege bezat.
”De wet heeft geen terugwerkende kracht.”
Worden er in de wetgeving m.b.t. de dubbele nationaliteit beperkingen opgelegd om misbruiken te voorkomen?
Onkelinx: De nieuwe wet schaft gewoon voor de toekomst (de wet heeft geen terugwerkende kracht) het verlies van de Belgische nationaliteit af in geval van vrijwillige verwerving van een buitenlandse nationaliteit, zoals dat in de oude wet stond. Niets meer en niets minder.
Een dubbele nationaliteit kan voor dubbele rechten en dubbele plichten zorgen… wat als er belangenvermenging tussen beide bestaat?
Onkelinx: De nieuwe wet gaat hier niet over, dat probleem is geregeld door wetgevingen, reglementeringen en internationale instrumenten die van kracht zijn voor de betrokken domeinen. De problematiek die u aanhaalt is trouwens niet nieuw: ook nu reeds bezitten een aantal Belgen door geboorte één of meerdere andere nationaliteiten, zoals voorheen reeds werd gezegd.
Zal men, in het bezit zijnde van de dubbele nationaliteit, bij het reizen door een derde land op basis van beide nationaliteiten rechten doen laten gelden? Of moet er ergens een keuze gemaakt worden bij aankomst in dat land?
Onkelinx: Ook dit is een extreem uitgebreide en complexe problematiek… Eén waarmee de Belgen die van bij hun geboorte meerdere nationaliteiten hebben reeds te maken hebben. De nieuwe wet heeft hierop geen betrekking.
Laat me even een problematiek aanhalen die evenmin nieuw is: men moet weten dat consulaire bijstand voor een persoon met een dubbele nationaliteit die, naast de Belgische, ook die heeft van het land waar hij consulaire bijstand vraagt, extreem gevoelig ligt. Stel dat bijvoorbeeld een persoon met zowel de Belgische als de Canadese nationaliteit consulaire bijstand vraagt bij het Consulaat-generaal van België te Montreal. Ons Consulaat-generaal zal zeer voorzichtig te werk gaan, want haar tussenkomst zou door de Canadese overheid wel eens kunnen beschouwd worden als een vorm van inmenging in de interne zaken van Canada, waarbij een Canadese ingezetene betrokken is!
Tot wie zullen de landgenoten zich moeten richten om de dubbele nationaliteit te verkrijgen? Ambassade of consulaat? Zal er een bepaalde procedure moeten gevolgd worden?
Onkelinx: Onze consulaten en ambassades en daarna onze gemeenten zullen uiteraard eerst aangesproken worden om het behouden van de Belgische nationaliteit vast te stellen. Laat mij er echter aan herinneren dat de nieuwe wet geen terugwerkende kracht heeft en er zich voor de toekomst toe beperkt de Belgische nationaliteit niet te ontnemen aan de Belg die vrijwillig een buitenlandse nationaliteit verwerft. Er zal dus geen specifieke formaliteit (verklaring of andere) moeten uitgevoerd worden: de Belgische man of vrouw die morgen via naturalisatie Amerikaan of Amerikaanse wordt, zal Belg blijven. Dat is alles. De Belgische man of vrouw die Nederlander of Nederlandse wordt na 30.04.08 zal Belg blijven. Zo eenvoudig is dat.
”De Belgische man of vrouw die morgen via naturalisatie
Amerikaan of Amerikaanse wordt, zal Belg blijven.”
Ambassades en consulaten vallen onder de F.O.D. Buitenlandse Zaken. Is er met deze dienst overlegd inzake de nieuwe wetgeving?
Onkelinx: Er waren reeds contacten met de dienst nationaliteit van Buitenlandse Zaken. Maar ik herinner eraan dat het koninklijk besluit op 10 mei gepubliceerd werd en dat de wet pas gevolgen zal hebben op 10 juni, net om het mogelijk te maken onze ambassades en consulaten te informeren…
Bent u het idee genegen om landgenoten in de toekomst nauwer te betrekken bij het federale beleid, mits bijvoorbeeld een eigen vertegenwoordiging in het federale parlement?
Onkelinx: Ik sta effectief open voor dit idee.
Dit gebeurt vandaag reeds in Frankrijk, Griekenland en Finland.
Onkelinx: We moeten nadenken over het model dat het best zou passen voor ons land en daartoe moeten we met name wat elders reeds gebeurd bestuderen. Maar waarom niet?
Op 10 juni nemen 120.596 uitgeweken landgenoten deel aan de verkiezingen, goed voor 1,56% van het totale kiezersaantal. Bent u het idee genegen om hen een zekere vertegenwoordiging te bieden in het parlement, d.m.v. één of meerdere zetels?
Onkelinx: Zoals ik net heb gezegd, sta ik open voor dit idee.
hits=1= / id=1554=