Er is sprake van “kwakkelend grensverkeer” van boeken tussen Nederland en Vlaanderen. Dat zegt boekeneconoom Carlo Van Baelen, die in opdracht van de Nederlandse Taalunie een rapport schreef over de belangstelling voor Vlaamse literatuur in Nederland en Nederlandse literatuur in Vlaanderen. In zijn rapport ‘1+1= zelden 2’ (pdf) concludeert Van Baelen dat lezers onvoldoende worden voorgelicht over het boekenaanbod uit Nederland en Vlaanderen. “In beide landen kiezen boekhandel, bibliotheek en media voor ‘eigen auteursvolk’. Zowel de promotie van boeken van over de grens, als nieuws en kritiek over deze boeken in de media, als de aanwezigheid in de etalage schieten tekort”, aldus de Taalunie in een persbericht.
Uit het rapport blijkt dat de aandacht van media voor literatuur in de twee landen in tien jaar geëvolueerd is, maar niet naar een evenredige verdeling. Terwijl Vlaanderen een kleine dertig en Nederland ongeveer zeventig procent van de boeken produceert, is de aandacht voor Vlaamse auteurs in Nederlandse media slechts van 10 naar 18 procent gestegen en hebben Vlaamse kranten en tijdschriften steeds meer aandacht voor de ‘eigen’ auteurs: van 46 naar 52 procent. Ook het onderwijs maakt zich schuldig aan eigen-auteurs-eerst-keuzes in lessen, schoolboeken en leeslijsten. Zowel Vlaamse als Nederlandse leerlingen kiezen hun ‘eigen’ auteurs voor verplichte lectuur. Vlaamse lezers kiezen wel opvallend meer voor Nederlandse auteurs (45 procent van ingeleverde verslagen) dan Nederlandse jongeren voor Vlaamse auteurs (9 procent).
Zelfs de boekensector werkt de scheefgetrokken verhouding in de hand. Nederland heeft meer middelen om de leescultuur te stimuleren en er is een grotere sectorsolidariteit, met collectieve instituties zoals het Centraal Boekhuis en de stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek. Het resultaat is zichtbaar in de cijfers: het aandeel van Nederlandse import in Vlaanderen is 60 procent, de import in Nederland vanuit Vlaanderen is 5 procent. Overigens geldt de culturele muur niet alleen voor boeken. Het grensverkeer in andere media is nog meer in onevenwicht, schrijft Carlo Van Baelen. Zijn onderzoek is pas het begin. In het vervolgtraject wil de Taalunie de oorzaken en uiteindelijk de remedies onderzoeken om een vlotter grensverkeer mogelijk te maken.
hits=2284=