In het Belgisch Staatsblad van 29 januari 2015 werd het decreet tot wijziging van de Vlaamse Codex Fiscaliteit (VCF) gepubliceerd. Met de publicatie werden de teksten van de Vlaamse successierechten en registratierechten geïntegreerd in de VCF. Vanaf 1 januari 2015 is het Vlaamse Gewest ook bevoegd geworden om sommige registratierechten en de successierechten zelf te innen. Het Vlaamse Gewest heeft onder meer de naam van de belastingen aangepast, voortaan heeft Vlaams Gewest een erfbelasting en een schenkbelasting. Alle bepalingen kregen ook een nieuwe (eerder complexe) nummering. Hieronder belichten wij de belangrijkste wijzigingen.
1) Waar kan men de aangifte erfbelasting indienen?
Deze aangifte moest tot en met 31 december 2014 worden ingediend bij de FOD Financiën. Vanaf 1 januari 2015 moet deze aangifte evenwel worden ingediend bij de Vlaamse Belastingdienst, Vaartstraat 16, 9300 Aalst. De website http://belastingen.vlaanderen.be voorziet daarvoor een modelformulier.
2) Wie is bevoegd voor de lopende dossiers?
Tot en met 31 december 2014 was de FOD Financiën bevoegd voor de afhandeling van de dossiers. Vanaf 1 januari 2015 worden nog openstaande dossiers overgenomen door de Vlaamse Belastingdienst (VLABEL).
| Aangifte ontvangen door de FOD Financiën | Verwerking |
|---|---|
| Tot en met 30 november 2014 | FOD Financiën berekent de successierechten |
| Openstaande dossiers worden overgemaakt aan VLABEL in de loop van januari 2015 | |
| VLABEL zal indien nodig een nieuw aanslagbiljet versturen | |
| FOD Financiën maakt de aangifte over aan VLABEL | |
| VLABEL berekent de erfbelasting | |
| VLABEL verstuurt het aanslagbiljet | |
| Aangifte te ontvangen door de VLABEL | Verwerking |
| Vanaf 1 januari 2015 | VLABEL berekent de erfbelasting |
| VVLABEL verstuurt het aanslagbiljet |
3) Dien de aangifte erfbelasting tijdig in!
De VCF voert een belangrijke wijziging door omtrent de berekening van boetes voor laattijdige indiening van de aangifte. Vroeger werd een laattijdige indiening gesanctioneerd met een (milde) boete van 25 euro per maand vertraging. Deze boete werd daarenboven geplaffoneerd op een tiende van de totaal verschuldigde successierechten. De VCF maakt echter komaf met deze regeling. Indien de aangifte niet binnen de gestelde aangiftetermijn is ingediend, is een belastingverhoging verschuldigd is conform onderstaande tabel:
| Ogenblik van indiening na het verstrijken van de aangiftetermijn | Belastingverhoging in % van de te betalen erfbelasting | |
| Vanaf | Tot en met de laatste dag van | |
| Dag 1 | Maand 5 | 5 |
| Maand 6 | Maand 11 | 10 |
| Maand 12 | Maand 17 | 15 |
| Maand 18 | 20 |
Wie denkt deze boete te kunnen vermijden door een verlenging van de aangiftetermijn te vragen, vergist zich. Zelfs bij een toegestane verlenging van aangiftetermijn is een belastingverhoging verschuldigd, zij het dat deze iets milder is dan de algemene regel.
4) Wat wijzigt aan de Vlaamse regeling voor familiebedrijven?
De VCF behoudt het verlaagd tarief in de erfbelasting (3% of 7%) en de vrijstelling van schenkbelasting (0%) bij vererving respectievelijk schenking van uw familiale onderneming. De oorspronkelijke insteek, zijnde het aansporen om tijdig na te denken over uw familiale opvolging, blijft dus ongewijzigd.
Om te kunnen genieten van deze gunstmaatregel moeten de erfgenamen of de schenkers bepaalde verklaringen opnemen in de aangifte van nalatenschap of in de schenkingsakte. De aangifte van nalatenschap zal bovendien onmiddellijk een aantal bewijsstukken moeten bevatten. Bij de schenking kan het bewijsmateriaal binnen de 7 dagen vanaf de werkdag die volgt op de datum van registratie van de akte worden ingediend. VLABEL controleert dan of alle voorwaarden zijn vervuld.
Aan de voorwaarden voor het verkrijgen en het behouden van het gunsttarief zijn een aantal inhoudelijke wijzigingen aangebracht. De belangrijkste is dat er zowel in de erf- als de schenkbelasting geen voorafgaand attest meer aangevraagd moet worden bij VLABEL om van het regime te kunnen genieten. De attestaanvraag wordt immers afgeschaft en vervangen door de verplichte vermelding van de vraag tot het bekomen van het verlaagd tarief of de vrijstelling. Het aanvragen van een ‘test-attest’ is evenwel mogelijk en zal u een eerste indicatie geven of uw bedrijf al dan niet in aanmerking komt voor het gunsttarief.
Daarnaast werd ook het begrip “familie” verruimd. Zo worden vanaf nu ook de kinderen van broers en zussen daarin begrepen en kunnen dus ook hun aandelen onder het nieuwe regime meegerekend worden. Het hoeft dus niet enkel meer te gaan om aandelen van kinderen van vooroverleden broers en zussen, zoals voorheen wel het geval was.
5) Hoe verloopt de registratie van een ‘pacte adjoint’ en de betaling van de belasting in Vlaanderen?
Voor de registratie van een handgift of bankgift verandert er in se niets.
Concreet betaalt u de schenkbelasting niet langer op het registratiekantoor op het ogenblik van registratie. U ontvangt daarentegen thuis een aanslagbiljet van VLABEL, waarin de verschuldigde belasting staat vermeld. U heeft twee maanden de tijd om deze belasting te betalen.
Voor de berekening van de driejaarstermijn is de datum van registratie bepalend en niet de datum van betaling van de schenkbelasting.
6) Nieuwe Vlaamse omzendbrief inzake fiscaal misbruik en de registratie- en erfbelasting
De tekst van de federale antimisbruikbepaling voor de registratie- en erfbelastingen werd door het Vlaamse Gewest integraal overgenomen in de VCF (de artikelen 3.17.0.0.2. en 3.17.0.0.9. VCF). De richtlijnen met betrekking tot de toepassing van deze antimisbruikbepaling werden door de Vlaamse Minister van Financiën toegelicht in de Omzendbrief 2014/2 (gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 23 januari 2015).
Deze nieuwe Omzendbrief vervangt voor het Vlaams Gewest vanaf 1 januari 2015 de Circulaire van 10 april 2013 waarin de federale administratie de antimisbruikbepaling toelichtte. Voor het Waals en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest blijft de oude ‘Federale’ circulaire van 10 april 2013 van toepassing.
In vergelijking met de Federale Circulaire, bevat de Vlaamse Omzendbrief enkele verschillen.
Vooreerst bevat de Omzendbrief geen ‘witte lijst’ meer. De witte lijst was een opsomming van de technieken die op zich beschouwd geen fiscaal misbruik uitmaakten en dus als veilig konden worden beschouwd. Daarnaast vermeldt de Omzendbrief niet langer dat testamentaire bepalingen buiten het toepassingsgebied vallen van de antimisbruikbepaling.
De zogenaamde ‘zwarte lijst’ werd door de Vlaamse Overheid wel overgenomen in haar omzendbrief, met bovendien een uitbreiding van het toepassingsgebied. Deze zwarte lijst omschrijft rechtshandelingen die, zonder exhaustief te zijn, volgens de Vlaamse Overheid behoudens tegenbewijs als een fiscaal misbruik kunnen worden beschouwd:
(i) De zogenaamde sterfhuisclausule, waarbij in het huwelijkscontract wordt voorzien dat de volledige huwgemeenschap toekomt aan de bij naam genoemde echtgenoot, ongeacht de oorzaak van de ontbinding van de gemeenschap.
(ii) Erfpachtconstructies, namelijk een gesplitste aankoop van een recht van erfpacht door een vennootschap en het met erfpacht bezwaarde onroerend goed door een met de vennootschap gelieerde partij (vennootschap of natuurlijk persoon).
Het toepassingsgebied van deze handeling werd uitgebreid, de Omzendbrief viseert niet enkel de gesplitste aankopen door gelieerde vennootschappen, maar ook aankopen door een met de vennootschap gelieerd natuurlijk persoon.
(iii) Inbreng van een eigen goed in de gemeenschap en binnen een korte tijdspanne gevolgd door een schenking die uitgaat van beide echtgenoten.
(iv) De uitbreng van roerende goederen uit de huwgemeenschap voorafgegaan of gevolgd door een wederzijdse schenking tussen echtgenoten.
De Omzendbrief viseert dus niet alleen een uitbreng gevolgd door een wederzijdse schenking, maar ook een uitbreng voorafgegaan door een wederzijdse schenking.
(v) De verzaking aan het vruchtgebruik op een onroerend goed gevolgd door een schenking van het deel in volle eigendom.
Het betreft de situatie waarbij een persoon op een onroerend goed een deel in vruchtgebruik en een deel in volle eigendom bezit, waarbij de vruchtgebruiker eerst verzaakt aan zijn vruchtgebruik en vervolgens het deel in volle eigendom schenkt aan dezelfde perso(o)n(en) aan wie de verzaking van het vruchtgebruik is ten goede gekomen. Daar waar de Circulaire enkel de verzaking door de langstlevende echtgenoot viseert, viseert de Omzendbrief een verzaking door iedere persoon.
Het schrappen van de zogenaamde witte lijst en van de vermelding dat testamentaire bepalingen buiten schot blijven, lijkt op het eerste zicht niet bevorderlijk voor de fiscale rechtszekerheid. Daar waar de witte lijst vroeger de garantie bood dat de genoemde technieken geen fiscaal misbruik uitmaakten (voor zover ze geen deel uitmaakten van een gecombineerde constructie), lijkt de nieuwe Omzendbrief die garantie niet meer te bieden.
Bemerk overigens dat door de overheveling van de inningsbevoegdheid voor de registratie- en erfbelastingen naar het Vlaamse Gewest, de Dienst Voorafgaande Beslissingen in fiscale zaken (de zogenaamde rulingcommissie) geen rulings meer zal afleveren voor de Vlaamse erfbelasting en schenkbelasting. De Dienst Voorafgaande Beslissingen is immers enkel bevoegd op federaal niveau en is dus niet langer bevoegd om zich uit te spreken over de toepassing van de Vlaamse erfbelasting en schenkbelasting. Dit valt te betreuren, aangezien de rulingprocedure de mogelijkheid bood om op voorhand rechtszekerheid te krijgen over een voorgenomen transactie. Wij geven tot slot nog mee dat de Vlaamse Overheid liet verstaan dat zij het idee niet genegen is om een rulingdienst op te richten op Vlaamse niveau. De rulingdienst blijft evenwel bevoegd om rulings af te leveren voor de Brusselse en Waalse schenkingsrechten en successierechten.
hits=362= / id=3773=