Vlabel publiceerde onlangs een standpunt wat betreft de toepassing van de erfbelasting bij de Nederlandse wettelijke verdeling en bij Nederlandse testamenten die een ouderlijke boedelverdeling bevatten. Talrijke oude Nederlandse testamenten bevatten dergelijke ouderlijke boedelverdeling. Sedert de inwerkingtreding van de EU erfrechtverordening kan de Nederbelg ook opteren voor de toepassing van de Nederlandse wettelijke verdeling via een volwaardige rechtskeuze. Het nieuwe Vlabel standpunt kan voor de erfgenamen van Nederbelgen tot een hogere erfbelastingafrekening leiden.
De Nederlandse wettelijke verdeling houdt in dat, bij overlijden van een van de ouders, de volledige nalatenschap in natura aan de langstlevende echtgenoot toekomt. Hierop rust een schuldvordering (in geld) van de kinderen, waarvan de langstlevende echtgenoot het genotsrecht heeft, maar waarop hij of zij tevens rente zal moeten betalen.
Voor de berekening van de erfbelasting dient een onderscheid gemaakt te worden tussen de berekening van de erfbelasting bij het eerste overlijden en bij het overlijden van de langstlevende. De voordien bevoegde FOD Financiën nam, bij de berekening van de successierechten bij het eerste overlijden, ook de genotsrechten en de rente in aanmerking. Vlabel ziet dit anders. Vlabel herleidt het bedrag van de rentedragende schuldvordering tot haar nominale waarde door te veronderstellen dat het genotsrecht en de rente elkaar opheffen. Het genotsrecht en de rente compenseren elkaar niet steeds, wat deze wijziging vatbaar maakt voor kritiek.
Ook bij het overlijden van de langstlevende wijzigt Vlabel de berekeningswijze t.a.v. die van de FOD Financiën. Vlabel stelt dat de schuldvordering van de kinderen teniet gaat door schuldvermenging en dat zij dus onmogelijk onderdeel kan zijn van het passief van de nalatenschap. Dit wijkt af van het oude federale standpunt. Vlabel kent daarentegen wel een belastingvermindering toe aan de kinderen voor de inwinning van de schuldvordering. Vlabel beschouwt dit als de uitvoering van het reeds belast roerend legaat. Het verwerpen van de rentedragende schuldvordering als passiefpost is nadelig voor de erfgenamen en vindt geen steun in de wet.
Vlabel heeft nagelaten een datum van inwerkingtreding te vermelden. Naar verwachting zal Vlabel het nieuwe standpunt toepassen op overlijdens die plaatsvinden na de datum van publicatie van het standpunt (op 7 juli 2016). Hoewel een rechtskeuze voor Nederlands erfrecht interessant kan zijn om de langstlevende een comfortabele positie te bieden, dient dit zeker afgewogen te worden tegen de fiscale gevolgen ervan in Vlaanderen.